در طرح گرنت، حمایت از ترجمه منوط به چاپ است - گردشیا

جهت دریافت مشاوره خدمات قیمت چاپ کاتالوگ a4 از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

نگارندگان کتاب ها، حاملان فکر و اندیشه

در ابتدای این نشست علی فریدونی، ضمن بیان این که جای خوشحالی دارد که فضای فرهنگی ایران یک بار دیگر به یک رویداد فراگیر ملی که صحبت از کتاب و رسانه و ابزار رسانه ای به نام کتاب است روی آورده، درباره اهمیت انتقال ادبیات ایران در بازار جهانی اظهار کرد: ابتدا باید نگاه گذرایی به فرهنگ، تمدن و تمدن سازی داشته باشیم. فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی، پیش و پس از اسلام همیشه فراز و فرودها و دوره های رو به زوالی داشت. در ادواری تا قرن پنجم هجری قمری، تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی متاثر از فرهنگ ایرانی رشد و اعتلای خوبی داشت. تا این دوره تاریخی اندیشه های فرهنگ ایرانی حتی بر حوزه تمدنی غرب نیز تاثیر گذاشت.

فریدونی همچنین بیان نمود: این امر نشان دهنده این است که عناصر تاثیرگذار در فکر و اندیشه در دل فرهنگ و تمدنی ایران و اسلام وجود دارد که جهان را متاثر نموده است. گرچه بعد از این تاریخ، حوزه تمدنی ایران و اسلام به دلیل شرایط و محدودیت ها، به ویژه از بعد فکری و حاکم شدن نوعی تنگ نظری ها، جهان اسلام و تاثیرگذاری آن را در حوزه تمدنی محدود نموده است؛ اما همیشه کوشش بر این بود با توجه به خمیرمایه های فرهنگی و تمدنی، فرهنگ پویایی همانند تمدن ایران، از این دوره های زوال کوتاه مدت و گاه بلند مدت بیرون بیاید.

وی اضافه کرد: این امر نشان دهنده وجود خمیرمایه های تاثیرگذار فکری و اندیشه ای در فرهنگ و تمدن ایران قبل از اسلام و ایران بعد از اسلام بود. وقتی به تاریخ تمدن ایرانی نگاهی کنیم، همیشه دگرگونی های فکری، سیاسی و اجتماعی، متاثر از عنصری به نام فکر و اندیشه است که حاملان این فکر و اندیشه دانشمندان، عالمان و نگارندگان کتاب ها هستند.

کتاب، عامل مهم تاثیرگذاری

دبیر طرح گرنت ضمن بیان این که در دوران مدرن به ویژه پس از تحولات تمدن غربی مفهوم نوگرایی و مدرنیته شکل گرفت بیان کرد: تاثیرگذاری، فرایند یا راستا عکسی را ایجاد نموده و جهان شرق از جمله ایران نیز به همین صورت درگیر تحولات بعد از دوران مدرن غرب شده است. در همین دوران مفهوم دیپلماسی فرهنگی شکل گرفت که به دنبال راه حلی است تا در خدمت منافع و اهداف ملی، ارزش و تاثیرگذاری های ارزشی بر حوزه جغرافیای فکری، ملی یا ایدئولوژیک باشد.

وی در ادامه بیان نمود: در اینجا کتاب به عنوان عنصر اصلی و ابزار رسانه ای بسیار مهم در حوزه دیپلماسی فرهنگی محسوب می گردد. مخصوصا از 200 سال پیش، کتاب عامل مهم تاثیرگذاری و تاثیرپذیری در مقوله رابطه تعاملی و فکری جغرافیای فکری شرق و غرب بود. این مفهوم به احتیاجهای ارزشی و تمدنی توجه می نماید که کتاب را محور اصلی عنصر تاثیرگذاری می داند.

برای حضور در حوزه تمدنی باید به کتاب توجه کرد

وی با اشاره به این که هر آن چیزی که با عنوان ابزارهای محتوایی تاثیرگذار نام می برید از مفهومی به نام کتاب ریشه گرفته است اظهار کرد: عنصر اصلی تمدن تاریخی پر فراز و نشیب ما کتاب است؛ حتی تجربه پیش روی ما برای حوزه تمدنی غرب نیز فکر و اندیشه بود که نماد آن کتاب است . در دوره های تاریخی جدید اهتمام دولت ها به حضور در عرصه تمدنی در معنای عام به وسیله فکر و اندیشه بوده که عنصر اصلی آن کتاب است.

فریدونی در ادامه گفت: اگر دولتی به فکر حضور گسترده در حوزه تمدنی است باید به عنصر اندیشه توجه داشته باشد. فیلم، سینما، تئاتر و کتاب دربرگیرنده نوعی اندیشه است. دولت ها به این جهت حرکت کردند تا بتوانند حضورشان را در بازار فکر و اندیشه به وسیله حضور در فرهنگ، نشر و اندیشه با عنصر کتاب تثبیت نموده و از قافله تاثیرگذاری دور نباشند.

وی ضمن بیان این که همیشه دولت ها به دنبال طرح ها، برنامه ریزی ها یا سازماندهی های راهبردی و اجرایی بودند تاکید نمود: که بدین دلیل است تا به ویژه به وسیله کتاب در حوزه اندیشه جهانی حضور داشته باشند. دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در اکنون و آینده نباید خود را از این امر مستثنی بداند. درواقع لازم است برای این که از قافله شنیدن حرف دیگری و نشر سخنان خود به دیگران به وسیله بازاری به نام نشر دور نبود.

فریدونی نماد حضور در بازار نشر، فکر و اندیشه یا تعامل جهانی را فکر و اندیشه دانست و اظهار کرد: طرح هایی همچون گرنت، دیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شده، باید پیش از این آغاز می شد و در آینده نیز باید بیش از این به آن توجه کرد؛ همانطور که در همه کشورها نسبت به این موضوع اهتمام وجود دارد. گرچه تمام هم و غم طرح گرنت زیرمجموعه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از زمانی که بنیان گذاری شده این است که بتواند به گونه ای ضرورت یا خلا مربوط به حمایت به وسیله کتاب در قالب مفهومی بنام حمایت های حاکمیتی را از دل فرهنگ فکر و اندیشه ایجاد کند.

وی استقبال از طرح گرنت را خوب تلقی کرد و گفت: این خوشبینی وجود دارد که برای ترویج و رونق فکر، اندیشه، ارزش های اعتقادی به وسیله کتاب در بازارها جهانی طرح گرنت ارتقا ء پیدا کند و سطح تعاملات با ناشران خارجی و ارتباط با ناشران و نویسندگان ایرانی و توجه نسبت به تامین هزینه های اقتصادی بیشتر خواهد شد.

ادبیات و فرهنگ به حمایت احتیاج دارد

علی عسگری از دیگر میهمانان نشست سهم نشر ایران در صنعت نشر جهانی درباره الزامات و موانع ورود به بازار جهانی نشر بیان کرد: ما احتیاج داریم از جنبه دیپلماسی فرهنگی و موارد مشابه، در عرصه بین الملل حضور داشته باشیم و کتاب هایمان به زبان های دیگر ترجمه گردد، اهمیت این موضوع واضح است. کتاب ها و محتوایی که در ایران فراوری می گردد چند شاخه دارد، بعضی علمی و بعضی ادبی هستند.

وی اضافه کرد: در بحث علمی نیز آثاری در حوزه علوم انسانی و علوم تجربی داریم، از این جهت که در بحث علوم تجربی به زبان انگلیسی اثری فراوری می گردد؛ در علوم دینی نیز از این رو که با بعضی کشورهای دیگر اشتراکات دینی و زبانی داریم در بازار جهانی حضور داریم. اما در بخش علم انسانی، ادبیات و فرهنگ به حمایت و معرفی آن ها به کشورهای دیگر احتیاج داریم. در این حوزه فعالیت های خوبی اجرا شده و کارهایی نیز انجام می گردد.

ضرورت حمایت از ناشر، نویسنده و مترجم

وی با اشاره به این که برای ورود به بازار جهانی دیر آغاز به فعالیت کردیم و از کشورهای هم رده خود عقب هستیم بیان نمود: مصر، عربستان، امارات متحده و ترکیه حضور پررنگی در عرصه جهانی دارند و توانستند فرهنگ خود را به راحتی صادر نمایند. البته در کشور ما موانعی نیز وجود دارد که حاکمیت باید به آنالیز ضررها و مزایای آن توجه نموده و در نهایت تصمیم بگیرد.

عسگری اضافه کرد: ناشران و نویسندگان برای حمایت از حقوق مولف بین خود قراردادی دارند. ولی می توانیم بدون اجازه از نویسنده خارجی کتابی ترجمه کنیم. به این دلیل که نویسنده خارجی حقوق نویسنده ایرانی را در مجموعه قوانین ما ندارد. همین اتفاق درباره نویسنده ایرانی نیز رخ می دهد؛ یعنی نویسنده ایرانی نیز این حق را درکشور مثلا انگلیس ندارد و ناشر می تواند بدون اجازه از نویسنده، اثر او را ترجمه و منتشر کند.

وی ضمن بیان این که ما به طور مستمر در این بازار حضور داشتیم ولی سیستماتیک نبود گفت: ابتدا شرق شناسان با ادبیات کهن ما آشنا شدند و علاقه مندان آن را ترجمه کردند، ادبیات معاصر ما نیز از سوی مترجمان علاقه مند در کشورهای دیگر ترجمه شد از این رو در بازار اصلی نشر نبود و با تیراژ محدود منتشر می شد به همین جهت نمی توانیم ادعا کنیم که فرهنگ خود را صادر کردیم چون آثار، چندان در دست مردمان عادی نمی رسید.

عسگری اضافه کرد: اتفاقی که از حدود 15سال پیش رخ داد و ادبیات معاصر ما به شکل جدی وارد بازار نشر جهانی شد به واسطه حضور بیشتر نهادهای حکومتی و غیر حکومتی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ناشران در نمایشگاه های بین المللی و آشنا شدن با سازو کار نشر بین المللی بود. در واقع تازه متوجه پتانسیل بزرگ موجود در نشر جهانی شدیم.

وی همچنین بیان نمود: در این میان حرکت های فردی رخ داد و ناشران سعی کردند وارد قرارداد با ناشران خارجی شوند؛ مراودات پراکنده ای رخ داد و بدین صورت بعضی ناشران ما به عرصه بین الملل ورود پیدا کردند. همچنین کم کم از بعضی طرح های پیروز در سایر کشورها چون طرح گرنت الگوبرداری شد. چنین طرحی در کشورهای مختلف جهان چون ترکیه، اسپانیا و … وجود دارد.

او در شرح طرح گرنت اظهار کرد: ما متعهد شدیم هر ناشر خارجی که میخواهد اثری از ایران را ترجمه کند، اگر ترجمه در قالبی درست اجرا شده باشد و قرارداد نوشته و حق و حقوق اثر در خارج از کشور رعایت گردد، مبلغی برای یاری به انتشار اثر صورت می گیرد. این امر خود عاملی محرک است. در این میان آژانس های ادبی می توانند واسطه بین ناشران ایرانی و خارجی یا نویسندگان ایرانی و ناشران خارجی باشند.

عسگری گفت: یکی از موانع حضور ما در بازار بین الملل عدم آگاهی ناشران ما از ساز و کار نشر جهانی است از این رو که تجربه چندانی در این زمینه نداریم و باید آموزش دید. همچنین آژانس های ادبی می توانند در این زمینه یاری نمایند. در حال حاضر ناشران زیادی به این موضوع گرایش پیدا کردند . در طرح گرنت، حمایت از ترجمه منوط به چاپ است به همین دلیل ناشران جدی خارجی وارد قرارداد می شوند که حداقل بتواند هزار نسخه از کتاب را منتشر نموده و در بازار همان کشور پخش کند.

در سرانجام این نشست، علیرضا نوری زاده به بیان آماری در مورد میزان حمایت صورت گرفته در سالیان اخیر پرداخت و کارنامه ای از فعالیت های طرح گرنت را ارائه داد.

در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، کتاب ها رایگان ارسال می گردد و علاقه مندان می توانند برای تهیه کتاب تا ششم بهمن ماه به سامانه tehranbookfair.ir مراجعه نمایند.