چالش های تغییر ساعت کاری - گردشیا

به گزارش خبرنگاران، در راستای همین طرح، کولر های ادارات باید یک ساعت قبل از خاتمه کار خاموش شود. در منطقه ها گرمسیری همزمان با خاتمه ساعت اداری وسائل سرمایشی خاموش می شود و تمامی دستگاه های اداری موظف هستند، مولد های برق خود را وارد مدار نمایند. در همین حال خبر های ضد و نقیضی در خصوص افزایش چشمگیر تعرفه برق منتشر شده است. مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق گفته است، تعرفه مشترکان به صورت پلکانی افزایش خواهد یافت و طبق برنامه ریزی، برق مشترکانی که بیش از دو برابر الگوی مجاز مصرف می نمایند قطع خواهد شد.

با توجه به این که حسین اردکانی، پدر هواشناسی ایران پیش بینی نموده دمای هوای تابستان سال جاری در تهران به 43 تا 44 درجه و در خوزستان به 54 درجه سانتی گراد می رسد، بعضی معتقدند راه چاره دولت برای کاهش ساعات حضور کارمندان در ادارات، در اوج ساعات گرمای هوا راه چارهی نسبتا منطقی است.

بر اساس استدلال موافقان این طرح، با روش فعلی می توان فشار بر نیروگاه های برق در ساعات اوج مصرف را کمتر کرد. آن ها بعلاوه معتقدند وقتی ساعات کاری ادارات دولتی 6 صبح باشد، کارمندان بخش خصوصی تا ساعت 8 فرصت انجام کار های اداری خود را خواهند داشت و در نتیجه در وقت آنان هم صرفه جویی می شود.

بخشی از حمایت و موافقت ها در این طرح هم به این موضوع بر می شود که وزیر نیرو اعلام نموده این طرح سال گذشته بسیار پیروزیت آمیز بوده. بر اساس سخنان محرابیان، 70 درصد هدف گذاری اجرا شده در صرفه جویی مصرف برق سال گذشته با برنامه های مدیریت مصرف برای ادارات از جمله تغییر ساعات کاری محقق شد.

با همه این محاسن که اغلب از سوی موافقان برنامه های دولت مطرح می شود، بخشی از افراد، مخالف چنین طرحی هستند. مخالفان که از کارمندان تا ارباب رجوع ادارات دولتی را شامل می شوند به مسائل جانبی اشاره می نمایند که اجرای این طرح می تواند ایجاد کند. اما چه مسائلی؟

از خواب آلودگی و سردرد تا نارضایتی شغلی

صبح زود بیدار شدن، برای بسیاری از افراد کار سختی است. این کار سخت برای کارمندان تبدیل به یک عادت شده. اما اگر قرار باشد کارمندان نسبت به قبل، حداقل یک ساعت زودتر بیدار شوند، با مشکل الگوی خواب و بیداری روبرو می شوند. اگر فرض کنیم که کارمندان دقیقا یک ساعت در راه رسیدن به محل کار خود باشند، پس باید قبل از ساعت 5 صبح از خواب بیدار شوند و این یعنی حداکثر تا ساعت 4 و سی دقیقه از خواب بیدار و آماده خروج از خانه باشند.

پزشکان معتقدند، با توجه به این که هر انسان بالغ بین 7 تا 8 ساعت خواب کامل احتیاج دارد پس کارمندان باید ساعت 8 شب بخوابند. این موضوع برای بسیاری از کارمندان چندان ممکن به نظر نمی رسد. بنابراین تا تطابق ساعت زیستی بدن افراد و شکل گرفتن یک الگوی خواب و بیداری سالم، شاید تا چند هفته اول، شاهد خواب آلودگی، سر درد، و بی حوصلگی کارمندان باشیم.

این نکته را هم فراموش نکنیم که همه کارمندان ادارات دولتی در شهر های بزرگ زندگی نمی نمایند و بعضی از آنان از شهرستان ها یا شهرک های اطراف، سر کار حاضر می شوند؛ بنابراین برای حضور در اداره سر ساعت 6 صبح قطعا با مسائلی جدی رو به رو خواهند شد.

اگر کارمندان پیروز نشوند ساعات خواب و بیداری خود را با ساعات کار خود منطبق نمایند، احتمال افزایش نارضایتی شغلی بین بعضی از آنان افزایش و نرخ ساعات مفید کاری آنان کاهش پیدا می نماید.

ساعات کار مفید کارمندان ایرانی چقدر است؟

حدود یک دهه پیش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران در گزارشی از درصد پایین ساعات کار مفید در این کشور اطلاع داد. بر اساس این گزارش ساعات کار مفید کارمندان بخش دولتی از شاغلین بخش خصوصی به مراتب کمتر ارزیابی شد. کار مفید در ایران سالانه 800 ساعت است. این در حالی است که ساعات سالانه کار مفید در کشور های ژاپن، کره جنوبی و چین به ترتیب 2420، 1900 و 1420 ساعت است.

مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خود تصریح می نماید که در خوشبینانه ترین حالت، ساعات کار مفید در هر روز تا دو ساعت است که بر این اساس در طول هفته به 11 ساعت نمی رسد. گرچه آمار های دیگری از 6 تا 7 ساعت کار مفید در هفته حکایت دارد. بر اساس قانون ساعات کار هفتگی در ایران 44 تا 49 ساعت است.

با تغییر ساعت کاری ادارات باید مواردی از جمله رضایت شغلی، ترافیک، ماجرای مهدکودک بچه ها و ... را هم در نظر بگیریم. اگرچه در حال حاضر نمی توان حدس زد که با تغییر ساعات کاری ادارات بازدهی کارمندان دولت در ساعات کاری نو چقدر خواهد بود، اما قطعا این که کارمندان قرار است چقدر در ترافیک بمانند و چه ساعتی به محل کار خود برسند در بازدهی اثر خواهند داشت.

والدین نگران و بچه ها سرگردان

سال ها پیش که رفتن بچه ها به مهدکودک ها مثل این روز ها رایج نبود، بسیاری از والدین شاغل چاره ای نداشتند به جز این که بچه ها خود را به خانه پدربزرگ و مادربزرگ یا حتی همسایه ها بسپرند. این شرایط با افزایش تعداد مهدکودک ها تغییر کرد و والدین بیشتری بچه ها خود را به مهدکودک ها می سپارند. اما اگر قرار باشد ساعات کار ادارات تغییر کند، بار دیگر معادلات زمانی والدین به هم می خورد.

چنان که والدین کارمند مطرح نموده اند این که مهدکودک ها تا چه حد با والدین همکاری نمایند یا حتی به دلیل افزایش ساعات صبحگاهی از والدین تقاضای شهریه مضاعف نمایند از مهمترین موضوعاتی است که باعث نگرانی این قشر شده است. حتی شاید این شرایط، بعضی والدین را مجبور به دورکاری یا ترک شغل کند. به جز کارمندان، بعضی از ارباب رجوع ادارات نیز در این زمینه نگرانی هایی دارند. با همه این ها، نباید فراموش کنیم که شرایط مراجعان ادارات نیز مهم است.

دغدغه های مراجعان ادارات دولتی

بعضی از ارباب رجوع ادارات معتقدند تغییر در ساعات ادارات دولتی باعث می شود مجبور باشند برای رسیدن به وقت اداری حتما یک روز کامل از شغل خودشان مرخصی بگیرند تا بتوانند پیش از ساعت 13 کار خود را انجام دهند. این فرضیه با در نظر گرفتن این نکته که معمولا نظام کاغذبازی در بعضی ادارات ساعت ها زمان می برد کاملا قابل درک است.

افزون بر این، همانطور که بعضی کارمندان دولت از شهر های اطراف سر کار حاضر می شوند، بعضی مراجعان نیز از شهر های دیگر برای پیگیری امور اداری خود به مرکز مراجعه می نمایند و این افراد نیز به خصوص در مسیر رفت با مسائلی روبرو خواهند شد.

با همه این ها باید دید طرح دولت که البته به گفته مقامات، سال گذشته یک بار امتحان خود را با پیروزیت پس داده، سال جاری چگونه اجرایی خواهد شد و کارمندان و مراجعان ادارات دولتی چه بازخوردی به شرایط نو می دهند.