توافق تجاری چین و آمریکا پایدار نخواهد ماند - گردشیا

در راستای جنگ اقتصادی بین چین و آمریکا رئیس جمهور آمریکا روز یکشنبه در توییتی نوشت که تعرفه های ده درصدی بعضی کالاها را در روز آدینه به 25 درصد افزایش خواهد داد. این در حالی است که برای حل این اختلافات و علیرغم توییت های تند ترامپ چین اعلام نموده است به مذاکرات ادامه می دهد.

ترجمه این مطلب را در ادامه می خوانید:

درست زمانی که همه فکر می کردند توافق تجاری گسترده ای میان آمریکا و چین در حال به نتیجه رسیدن است و روابط بین بزرگترین قدرت های دنیا به ثبات می رسد و خیالشان راحت می گردد گفته شد رئیس جمهور چین شیء جین پینگ تا آخر ماه ژوئن قرار است توافق دیگری را هم در آمریکا و هم در شهر اوزاکا درباره مسائل پیرامون نشست گروه 20 امضا کند.

ولی ظاهراً نه به این زودی! چرا که سخنان ناگهانی و تند ترامپ در روزهای اخیر آنها را تحت الشعاع قرار می دهد و احتمال این را به وجود آورد که مذاکره تجاری آنها به هم بخورد و تعرفه ها بالا روند و دوباره روابط چین و آمریکا در سراشیبی افول قرار گیرد. ناظران هیچگاه نباید فراموش نمایند که عدم ثبات یک ویژگی همیشگی دولت ترامپ است و پیش بینی ها همواره با خطر همراهند. در آینده نزدیک معاون نخست وزیر چین لیوهه به واشنگتن خواهد رفت؛ این سفر یا نقطه عطفی در مذاکرات به وجود می آورد یا آن را از بین خواهد برد.

بعضی ناظران بر این باورند که توئیت های آخر هفته ترامپ خواسته واقعی او را آشکار کرد؛ این خواسته برهم زدن ناگهانی توافق و به وجود آوردن یک بحران سیاسی و اقتصادی در چین است که از نفوذ شخصیت هایی در دولت ترامپ نشأت می گیرد که موضع تهاجمی دارند. ولی در واقع رئیس جمهور با آن توئیت به گزارش های مذاکرات اخیر که پیشرفت کوچکی در مذاکرات به وجود آورده اند پاسخ می داده است. این توئیت همچنین پاسخ به مطرح کردن این احتمال بوده است که چین ممکن است فکر کند با تعهداتی که داده است گرفتار شده و به آنها پشت کند.

مذاکره نمایندگان به پیشرفت های زیادی دست یافته اند که نتیجه آن متنی متشکل از هفت بخش است که تقریباً شامل 150 صفحه می گردد ولی همچنان چند مساله مهم وجود دارد:

مفاد توافق: بعضی مسائل مشخص در زمینه خریدها، دسترسی به بازارها و سیاست های صنعتی هنوز حل نشده اند و مهم ترین آنها سوالاتی است که در زمینه محدودیت سوبسیدهای صنعتی وجود دارند.

شفافیت: آمریکا بارها خواهان تعهدات عمده مدیریتی از سوی چین شده است که لازمه آن ایجاد تغییرات در قانون هایی است که توسط کنگره ملی خلق به تصویب می رسد نه قوانینی که توسط نهادهایی کمتر از شورای ملی جمهوری خلق چین یا وزارتخانه ها به تصویب برسد. گذشته از آن هنوز به نظر می رسد متن کاملی از طرف چین وجود ندارد و آمریکا احتیاج دارد مطمئن گردد هیچ راه گریزی در میان نیست.

اجرا: تابستان سال گذشته آمریکا برای کالاهای چینی که از حمایت ضعیف مالکیت معنوی برخوردار بودند تعرفه ای تقریباً معادل 50 میلیارد دلار مشخص کرد و پس از آن در سپتامبر 2018 برای کالاهای چینی تعرفه ای دیگری معادل 200 میلیارد دلار مشخص کرد و علت آن را عدم پذیرش سریع تخلف و اعطای امتیازی که از طرف چین به این کالاها داده می شد مطرح نمود. پکن هم در پاسخ برای صادرات آمریکا به چین تعرفه ای تقریباً معادل 110 میلیارد دلار در نظر گرفت. به نظر این که سریعاً تعرفه های موجود که توسط هر دو طرف مشخص شده حذف شوند و این که آیا چین به آمریکا اجازه دهد که دوباره تعرفه ها را اعمال کند غیر قابل حل باشد.

ترامپ و مذاکره نمایندگان اصلی در پی توافق هستند ولی آنها تنها برای رسیدن به یک خواسته تن به توافق نمی دهند و در نتیجه آنها تمایل دارند اگر به پیشرفت منحصر به فردی دست پیدا ننمایند جریمه ها را بالا ببرند. این که طرف مذاکره به نتایج سطحی بسنده نکند تحسین برانگیز است ولی شیوه برخورد دولت آمریکا بیش از اندازه تند است.

چالش های آمریکا

حرکت های ناگهانی رئیس جمهور بخشی از استراتژی گسترده تری از سوی دولت ترامپ است تا طرف های مقابل را مجبور به تن در دادن به توافق های بزرگی بکند. دولت های پیشین همه سعی کردند با در پیش دریافت صبوری با چین در اتحادی بمانند که بتوان در آن مذاکرات با پکن را در جهت کوشش برای اقدامات هماهنگ منطقه ای و چند جانبه پیش برد و چین را تشویق کرد تا اقدامات داخلی خود را در جهتی تنظیم کند که با آمریکا همسو باشد.

برعکس ترامپ از توافق تجاری اقیانوس آرام خارج شد، سازمان تجارت دنیای را مورد سرزنش قرار داد و در حالی که تعرفه ها شریک تجاری خود را گسترش می دهد و آن را به جریمه های بیشتر تهدید می نماید با او وارد یکسری مذاکرات دوجانبه می گردد.

به سهم خود دولت ترامپ از اهرم های سهمگینی علیه چین به استفاده نموده است. او برای آنکه آمریکا را به عنوان طرفی که در موازنه تجارت مدت ها قربانی بوده نشان دهد واقعیت هایی که در آن اغراق شده است را کنار هم می چیند و برای آنکه نشان دهد که جنگ تجاری به نفع آمریکا است به میزان تعرفه های به دست آمده اشاره می نماید.

هرچند گفته های به ظاهر صادقانه او دقیق نیست اما این گفته ها نشان دهنده این خواسته است که آمریکا در پی آن است که چین را مجبور کند تا سیستم و سیاست اقتصادی خود را اصلاح کند. چین به دلیل بازار بزرگ و پویای آمریکا و همچنین به دلیل نیروی نظامی بزرگ او این تهدیدها را جدی می گیرد. جدا از درخواست هایی که از جانب آمریکا به وسیله وال استریت، متحدان و دوستان مطرح شد تهدیدهای ترامپ به علت آنکه پیش از این اساس عملکرد آمریکا بوده اند قابل باور هستند.

بعضی ناظران در اندیشکده ها، صنعت و دولت سعی می نمایند از ضعف هایی که از نظر عقلانی به دلایل ترامپ وارد است صحبتی ننمایند چرا که ادعاهای او بر یک واقعیت اساسی بزرگ تر مبنی بر طبیعت آسیب زننده و متمایز سیستم سیاست های صنعتی چین و احتیاج به نابودی آن دلالت دارند. ولی این سخن به میان نیاوردن تنها باعث پایداری این رویکرد شده است.

هرچند ممکن است از قدرت استراتژی ترامپ کاسته شده باشد نه تنها به این دلیل که مستمع های او از گفته های تند و شتاب زده او خسته شده اند بلکه به این دلیل که نمی توانند بین گفته های شتاب زده و تهدیدهای واقعی او تمایز قائل شوند. در نتیجه لحن شدیدتری برای این که در طرف مقابل ایجاد نگرانی کند احتیاج است و ممکن است در خصوص چین این استراتژی دیگر اثری نداشته باشد. امید دولت این است که هیأت چینی به واشنگتن برود و به اندازه کافی از خود انعطاف نشان دهند. به این ترتیب دولت با اطمینان می تواند ادعا کند که به توافق بهتری از آنچه در گذشته و از راه صبوری به خرج دادن به دست می آمده رسیده است. پکن تقریباً یک روز کامل پیس از توییت ترامپ سکوت کرد که به نظر می رسد گویای آن است که چین به زبان ترامپی عادت نموده است.

رسانه های معمول چین از تهدید چیزی ذکر نکردند و در شبکه های اجتماعی نیز از اظهار نظری درباره تهدید چیزی به چشم نمی خورد. تنها گفته ای که شنیده شد گفته روز دوشنبه سخنگوی وزارت خارجه مبنی بر این بود که چین پیشتر هم چنین تهدیدهایی شنیده بود و همچنان هیأت چینی به واشنگتن سفر خواهد نمود چرا که چین می خواهد بن بست کنونی را از میان بردارد و به توافق برسد.

از آنجا که بهبودی فعلی بر پایه ای متشکل از دادن وام به بخش خصوصی و خوش بینی به این توافق تجاری است ریسک اقتصادی جدی ندریافت تهدیدهای ترامپ واقعاً وجود دارد. تمامی بازارهای اقتصادی چین در روز دوشنبه افت قابل توجهی داشته اند و تغییرات بازار و کاهش ارزش پول چین منعکس نماینده نگرانی عمیق از بالا رفتن ناگهانی تعرفه ها است.

چین در پی آن است که با به دست آوردن توافقی بهتر دولت آمریکا را از تهدید به بالا بردن تعرفه ها در ساعت 12 روز آدینه منصرف کند در حالی است که برای این که دولت ترامپ با موفقیت مشخص تعرفه 25 درصدی بر کالاهای چینی را توجیه کند ضروری است این گونه عنوان کند که چین هرگونه سازشی را رد می نماید. هرچند این کار به طور اجتناب ناپدیر هم از نظر داخلی و هم بین المللی واکنش های زیادی را در پی خواهد داشت.

به سوی روابطی ناپایدارتر

توئیت رئیس جمهوری امریکا و اعلامیه تعرفه های احتاقتصادی ما را در مذاکرات به یک نقطه حساس رسانده است. ولی مستقل از این که در این مذاکرات شاهد پیشرفت یا پسرفت بسیار باشیم چیزهای دیگری نیز فراتر از این مذاکرات در حال روی دادن است.

حتی توافق بر سر مسائل تجاری مانع کوشش دولت ترامپ در محدود کردن سرمایه گذاری در زمینه تکنولوژی ها پیشرفته و صادرات نمی گردد و همچنین از رقابت تهاجمی با چین بر سر به دست آوردن دوستانی در آسیا و جاهای دیگر جلوگیری نمی نماید.

مسئله دیگری که به همین اندازه اهمیت دارد این است که ترامپ تاکید خواهد نمود که توافق با آمریکا موقتی خواهد بود و دیر یا زود آمریکا در حالی که چیزی بیشتر از یک آرامش موقتی پیشنهاد نمی دهد چیز بیشتر طلب خواهد نمود.

این مساله نشانه خوبی برای کوشش ها جهت رسیدن به تعادل پایداری در روابط چین و آمریکا نیست. در هر حال یکی از طرف ها بر هماهنگی و همکاری تاکید دارد و اقدامات طرف دیگر بر پایه رقابت است. پایداری در این روابط احتیاجمند رویکردی است که قابلیت اطمینان به دولت ترامپ هم در خود آمریکا و هم در دنیا را تقویت کند. برداشتن گام های بزرگ به هدف این که طرف مقابل یک قدم به عقب بردارد چه به وسیله توئیتر و چه از راه های دیگر تأثیر مثبتی نخواهند داشت.

با تور چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید.