108هزار خانه خالی و لوکس در تور مالیات ، افزایش صدور برگه مالیات برای خانه های خالی و گران قیمت و خودروهای لوکس
به گزارش گردشیا، تعداد برگه های مالیاتی صادرشده برای واحدهای مشمول مالیات خانه خالی یا مسکن لوکس از اعداد بسیار ناچیز، به 108هزار برگه در 4ماهه سال جاری افزایش یافته است.
احمد میرخدایی: آمارهای مالی از گسترده شدن چتر مالیاتی در حوزه مسکن و صدور تعداد قابل توجهی برگه تشخیص مالیات برای خانه های لوکس و خانه های خالی حکایت دارد؛ این در حالی است که تا پیش ازاین باوجود معرفی چند صد هزار واحد مسکونی مشمول مالیات، تعداد بسیار اندکی از آنها مشمول واقعی مالیات شناخته می شدند.
بیش از 8سال از الزامی شدن شناسایی خانه های خالی و دریافت مالیات از آنها با هدف ساماندهی بازارهای مسکن و اجاره می گذرد و حدود 2سالی نیز از ورود خانه های لوکس به زیر چتر مالیات گذشته، اما تا پیش ازاین به دلایل مختلف نظیر فراهم نبودن زیرساخت و نبود بانک اطلاعاتی جامع یا کم کاری دستگاه های متولی شناسایی این واحدها و معرفی آنها به سازمان امور مالیاتی، عملاً اجرای این قوانین امکان پذیر نبود؛ حالا اما آنگونه که وزارت امور مالی و دارایی اعلام نموده چتر مالیاتی برای خانه های مشمول این دو قانون توسعه پیدا نموده و حدود 108هزار برگه تشخیص مالیاتی برای این دو حوزه صادر شده است.
البته همچنان مالیات وصولی در این دو سرفصل با آنچه باید باشد فاصله بسیاری دارد و باید منتظر برطرف و رجوع مشکلاتی بود که وصول مالیات را با مانع روبرو نموده است.
مقاومت مسکن در زمین مالیات
حوزه مسکن ایران تا به امروز فقط مشمول مالیات بر نقل وانتقال املاک بوده و همین مسئله، در بزنگاه ها دست سیاستگذار را برای کنترل و ساماندهی بازار با ابزارهای مالیاتی خالی گذاشته است.
در دهه 90 اما، 2بار قوانینی برای کشاندن مسکن به زیر چتر مالیاتی تصویب شد که مورد اول در تیرماه 1394 برای مالیات ستانی از خانه های خالی و ساماندهی بازار اجاره بود و مورد دوم از زمان تصویب قانون بودجه 1400برای دریافت مالیات از خانه ها و باغ ویلاهای گران قیمت یا به اصطلاح لوکس در دستور کار نهاده شد.
البته مسیر اجرای این دو قانون هرگز هموار نبود و تقریباً همه اقدامات اجرا شده برای اجرای آنها در همین 2سال اخیر اجرا شده است. تا پیش ازاین، گرچه وزارت راه و شهرسازی در چندین نوبت لیست خانه های خالی شناسایی شده مشتمل بر 500 تا 600هزار واحد مسکونی را به سازمان امور مالیاتی ارسال کرد، اما در عمل به واسطه نبود زیرساخت های لازم و بانک اطلاعاتی جامع، عملاً سازمان امور مالیاتی فقط می توانست خالی بودن یکی، دو هزار واحد از این لیست را احراز کند؛ این در حالی است که آمارهای تازه، از پیشرفت قابل توجه در شناسایی خانه های خالی و رسیدن آمار برگه های مالیاتی صادره به 63هزار برگه حکایت دارد.
خروج مالیات بر ثروت از سایه
مالیات بر ثروت، یک پایه مالیاتی مهم و مترقی در کشورهای پیشرفته است که هم به تقویت عدالت و برابری در جامعه یاری می نماید و هم مانع ناکارآمدشدن بازارها می گردد، اما در ایران، این پایه مالیاتی سال های متمادی محدود بوده و از مالیات بر معاملات و ارث فراتر نرفته بود.
مالیات بر خانه ها و باغ ویلاهای گران قیمت و مالیات بر عایدی سرمایه، ازجمله سرفصل هایی است که هرچند در اقتصاد تورمی، نقدها اساسی به آنها وارد است، اما باعث شده باب تازه در توسعه پایه مالیاتی بر ثروت باز گردد.
مالیات بر خانه های خالی، مالیات بر خانه های گران قیمت و مالیات بر خودروهای لوکس نیز ازجمله سرفصل های تازهی است که به این پایه مالیاتی اضافه شده و می توان انتظار داشت به مرور زمان، به درستی از آنها استفاده گردد.
آمارهای وزارت اقتصاد نشان می دهد: عایدی دولت از مالیات بر ثروت اعم از مالیات بر ارث، مالیات های اتفاقی، مالیات نقل وانتقال سرقفلی، مالیات نقل وانتقال سهام، مالیات نقل وانتقال املاک، حق تمبر و اوراق بهادار، مالیات بر واحدهای مسکونی گران قیمت، مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین و عایدی حاصل از مالیات بر واحدهای مسکونی خالی از سکنه در کل سال 1401 برابر با 19هزار و 294میلیارد تومان بوده که بخش اندکی از آن به قوانین تازه اختصاص دارد، اما آمارهای بهار 1402حاکی از این است که در امسال، به واسطه صدور برگه های مالیاتی بیشتر، این سهم به شدت افزایش خواهد یافت.
دخل وخرج مالیات در بهار
آخرین آمارهای سازمان امور مالیاتی حاکی از این است که در فصل بهار امسال، دولت پیروز شده 137هزار و 188میلیون تومان مالیات دریافت کند که از این رقم، 80هزار و 626میلیارد تومان مربوط به مالیات های مستقیم بوده است.
نکته منفی این آمارها این است که از مجموع این ارقام قابل توجه، کمتر از 1.5میلیارد تومان مربوط به مالیات از خانه های خالی بوده و صادرکنندگان مواد خام نیز که براساس سیاست های مالی و پرهیز از خام فروشی باید مشمول مالیات شوند، فقط 150میلیارد تومان مالیات پرداخته اند.
آنالیز ترکیب مالیات های وصولی در بهار امسال نشان می دهد در بخش مالیات های مستقیم، مالیات وصولی از اشخاص حقوقی 45هزار و 642میلیارد تومان، مالیات بر عایدی 27هزار و 193میلیارد تومان و مالیات بر ثروت 7هزار و 791میلیارد تومان بوده است؛ یعنی مالیات بر ثروت، حدود یک چهارم مالیاتی است که از عایدی افراد گرفته شده است.
در این میان همچنان مالیات خانه های گران قیمت و خانه های خالی ارقام وصولی بسیار پایینی دارد.
بر این اساس خانه های خالی تنها یک میلیارد و 489میلیون تومان و مالیات از خانه های گران قیمت نیز فقط 5میلیارد و 890میلیون تومان را شامل می گردد، اما نکته مثبت ماجرا این است که برگه های تشخیص مالیاتی برای هر دو مورد به شدت رشد داشته و همین مسئله می تواند تضمینی برای پیروزیت اجرای قوانین مربوط به مالیات بر خانه های خالی و مالیات بر خانه های لوکس باشد.
منبع: همشهری آنلاین