عرصه تقابل اروپا و آمریکا در نشست امنیتی مونیخ - گردشیا

پنجاه و پنجمین دور از کنفرانس امنیتی مونیخ از روز آدینه با مشارکت گسترده مقام های کشورهای دنیا شروع شده و بیش از 30 رئیس دولت و نزدیک به 50 وزیر امور خارجه از سرتاسر دنیا در کنار ده ها مقام ارشد نظامی کشورها در مونیخ شرکت نموده اند. مسوولان برگزاری این کنفرانس مهمترین محورهای مورد توجه در نشست مونیخ را ارزیابی صندلی اتحادیه اروپا در تحولات دنیای، نحوه همکاری با ایالات متحده در کنار آنالیز پیامدهای شروع دوره ای تازه در نظم دنیای و رقابت قدرت ها عنوان نموده اند. گفته می گردد آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، اشرف غنی و عبدالفتاح السیسی روسای جمهوری افغانستان و مصر در کنار جمعی از سران کشورهای دیگر در نشست حضور دارند. از طرف کاخ سفید نیز مایک پنس معاون رئیس جمهوری در کنار وزیر دفاع این کشور در مونیخ حضور دارند. ضمن اینکه از کنگره آمریکا نیز هیاتی به سرپرستی نانسی پلوسی در آن حضور می یابد. از جمهوری اسلامی ایران نیز محمدجواد ظریف در این نشست حضور پیدا می نماید.نشست مونیخ و آینده نظم دنیا نشست مونیخ یکی از مهمترین و پرسابقه ترین نشست های سیاسی و امنیتی در دنیا به شمار می رود که به نوعی به آنالیز آینده تحولات دنیا می پردازد. خبرگزاری چینی شینهوا در خصوص این نشست آورده است سیاستگذاران در مونیخ در زمینه دنیا درحال تغییر به گفت وگو می پردازند و طیف گسترده ای از موضوع ها را مطرح می نمایند که حتی رقابت و همکاری میان قدرت های بزرگ، آینده اتحادیه اروپا و روابط در دو سوی آتلانتیک بخشی از آن است. از دیدگاه دست اندرکاران این نشست، موضوع مهم کنونی آن است که چندجانبه گرایی به خطر افتاده و پیش بینی کارشناسان آن است که بار دیگر دنیا به عرصه رقابت میان قدرت ها تبدیل می گردد. از این رو به نظر می رسد وظیفه این کنفرانس آنالیز چگونگی نقش آفرینی دیگر کشورهای بزرگ همچون بریتانیا، فرانسه، ژاپن و کانادا در متن این تحولات است. روزنامه نیویورک تایمز هم در زمینه اهمیت نشست مونیخ آورده است؛ دگرگونی هایی در نظم دنیای ایجاد شده که نشانه های آن در نشست هم دیده می گردد که حتی ایالات متحده هم تغییراتی شگرف را در سیاست خارجی خود به وجود آورده است. برای ده ها سال این کنفرانس به محل گفت وگو میان کشورهای متحد اروپایی ارزیابی می شد که بر یک دیدگاه مشترک مبتنی بر بازار آزاد و تقویت نهادهای امنیتی همچون ناتو تمرکز داشت اما اکنون به نقل از ولفگانگ ایشینگر مدیر این نشست تمام دنیا لیبرال درحال تجزیه است؛ نظم نوین دنیای تغییر نموده و دوران سیاسی نوینی در حال ظهور است. تارنمای خبری تحلیلی Defense News هم در گزارشی عنوان داشت که در کنفرانس مونیخ شکاف داخلی در میان اعضای ناتو آشکارتر شده است. در سخنان مقام های آلمانی تعیین شده است که این کشور برنامه ای برای اتحاد جامع نظامی در ناتو تا سال 2024 ندارد. اختلاف های بنیادینی که میان اروپا و دولت ترامپ وجود دارد اعتبار و آینده چنین توافقی را مبهم ساخته است. اورسولا فون در لین وزیر دفاع آلمان در روز نخست این نشست تاکید نمود ناتو نباید تنها به فکر تقسیم بار مالی این نهاد بر دوش اعضا باشد بلکه می بایست در زمینه تصمیم سازی های سیاسی نیز چنین رویکردی را دنبال کند و در همه ماموریت ها باید بر اساس مقررات و در کنار یکدیگر تصمیم گیری گردد.اختلافات اروپا و آمریکا از نگاه رسانه های دنیا برگزاری دو نشست سیاسی در اروپا (ورشو و مونیخ)، آن هم در فاصله یک روز، از کوشش کاخ سفید برای به حاشیه بردن این نشست و تضعیف اروپا به عنوان یک بازیگر مهم بین المللی حکایت دارد. همچنین تنش میان برلین و واشنگتن در حوزه های گوناگون مالی و سیاسی ماهیت این رقابت را برجسته تر ساخته است. دو کشور آلمان و آمریکا در حوزه های گوناگونی با یکدیگر اختلافات عمیقی دارند. این شکاف در زمینه نوع رفتار در قبال توافق هسته ای با ایران تا مباحث آب و هوایی، مسائل مربوط به انرژی و تجارت دوطرف و تعرفه های گمرکی و حتی همکاری در ناتو و تامین هزینه های نظامی مطرح است. از جمله محورهای تنش میان اروپا و آمریکا موضوع مبادلات مالی و وضع تعرفه های تجاری بر کالاها است. اروپا امیدوار است در راستای کوشش های چند ماه اخیر خود، به یک مذاکره و توافق همه جانبه با ایالت متحده دست پیدا کند. آنگلا مرکل در سخنرانی روز شنبه خود در نشست مونیخ حتی طعنه ای را به مقام های آمریکایی زد که گویا به این نتیجه رسیده اند خودروهای اروپایی هم تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده هستند. حال آنکه آلمان به خودروهای فراوریی خود افتخار می نماید ضمن اینکه تعدادی زیادی از آن ها در ایالات متحده ساخته می شوند. وی گفت در حالی که بزرگترین کارخانه فراوری خودروهای BMW در کارولینای جنوبی مشغول به فعالیت است، اینکه ناگهان ماشین ها به تهدیدی برای امنیت ملی ایالت متحده تبدیل می شوند، غافلگیرنماینده است. دلخوری آمریکا از اروپا بر سر ایران گفته می گردد حدود 500 مقام از سطوح عالی تا مقام های سیاسی و نظامی از کشورهای مختلف دنیا در این کنفرانس شرکت می نمایند. به اعتقاد تحلیلگران این استقبال گسترده از نشست امنیتی پرسابقه در آلمان در واقع کنایه ای از سوی اروپا به کاخ سفید بود که با کوشش های فراوان، نشستی فرمایشی را در وروشو برگزار کرد تا به اصطلاح به مسائل امینتی و صلح در خاورمیانه بپردازد. روزنامه نیویورک تایمز یکی از مهمترین محور اختلافات میان دو سوی آتلانتیک را در نوع حمایت آمریکا و اروپا از توافق هسته ای با ایران بیان کرد. از نگاه بسیاری از تحلیلگران نکته ای که در نشست مونیخ سال 2019 برجسته تر شده، شکاف عمیق میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده است که به ویژه در زمینه نحوه سیاستگذاری در خصوص توافق هسته ای با ایران به اوج رسیده است. کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ واشنگتن را از این توافق مهم خارج ساخت حال آنکه قدرت های اروپایی به ویژه آلمان بر حفظ توافق تصریح می نمایند. اوج این اختلاف نظر هنگامی بود که معاون رئیس جمهوری آمریکا در کنفرانس ورشو با انتقاد از آلمان، فرانسه و انگلیس، این سه کشور را به کوشش برای مقابله با تحریم های آمریکا علیه ایران متهم کرد و از آن ها خواست با خروج از توافق برجام فشار بر ایران را افزایش دهند. به نوشته روزنامه آمریکایی واشنگتن پست، مایک پنس حتی در حاشیه نشست امنیتی مونیخ هم از اروپایی ها به علت نوع سیاست هایشان در قبال ایران انتقاد و تاکید نمود آن ها (اروپایی ها) باید خط مشی کاخ سفید را دنبال نمایند و از توافق هسته ای خارج شوند. پنس در دیدار با صدراعظم آلمان هم ضمن بیان این خواسته عنوان داشت زمان برای متحدان اروپایی واشنگتن فرارسیده است تا تضعیف تحریم های آمریکا را متوقف سازند. به گفته وی اروپا باید در کنار آمریکا فشار مالی و دیپلماتیک را بر ایران افزایش دهد تا غرب بتواند به نتایج مورد نظر در خصوص ایران دست پیدا کند. گذشته از آن که از نظر سیاسی و بر اساس توافق خروج واشنگتن از برجام از سوی بیشتر کشورهای دنیا غیرقابل پذیرش بوده است، مقام های اروپایی آشکارا به این خواسته کاخ سفید پاسخ محکمی دادند. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست مونیخ بر تعهد اتحادیه اروپا به توافق هسته ای با ایران تاکید نمود و حفظ آن را موضوعی امنیتی دانست. همچنین هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان هم در این کنفرانس پایبندی قدرت های اروپایی به توافق هسته ای را مورد تاکید دوباره قرار داد.

52311