مردم به مسؤولان نگاه می نمایند - گردشیا

اینها بخشی از صحبت های اسماعیل امینی استاد دانشگاه،شاعر و طنزنویس است در پاسخ به سوالاتی درباره رعایت کردن یا نکردن مقررات بهداشتی و ماسک زدن در دوره کرونا. راستش را بخواهید قرار بود این گفت وگو از زاویه طنز پیش برود و چالش های دوران کرونا و پارادوکس هایش را رو به روی هم قرار دهم تا ته ماجرا به این نتیجه برسم که آیا مردم در برابر پروتکل های بهداشتی مقاومت می نمایند و چرا چنین است،اما آقای امینی صحبت هایش منطقی بود و اصلا از منظر شاعرانه ، طنازانه و غیرواقعی به ماجرا نگاه نکرد.

اولین روبرو تان با کرونا چگونه بود؟

همه اتفاقاتی که در جهت زندگی رخ می دهد ، چه اجتماعی و چه فردی باعث می شود آدم ها ذات واقعی شان را نشان بدهند.مثلا نرخ دلار بالا می رود، جنگ می شود یا صلح.در روبروه با کرونا هم خیلی از آدم ها درونیات خودشان را بروز دادند.عده ای رفتند در بیمارستان ها و جان خودشان را وسط گذاشتند برای نجات جان دیگران.یک عده هم ماسک و دستکش احتکار کردند و بازار سیاه ساختند. اوایل که کرونا فراگیر شد،دشمنان علیه ما تبلیغ می کردند که ایرانی ها تدبیر ندارند و نمی توانند بیماری را مهار نمایند یا ایران دلیل شیوع این بیماری است، اما وقتی کرونا سراغ خودشان رفت، آنها هم کم آورند و بعد از آن بود که ساکت شدند.کرونا مرزها و نژادها و همه حیات را درنوردید تا ثابت کند همه بشر در همه جهان در شرایطی ویژه یکسانند.

از کرونا ترسیدید؟

نه ! از مردن نمی ترسم پس از کرونا هم نترسیدم، اما واقعیت این است که دوست ندارم برای دیگران دردسر درست کنم و آنها را به زحمت بیندازم برای همین دوست ندارم بیمار شوم که دیگران به زحمت بیفتند.

بخشی از دردسر درست نکردن به توصیه اکید این روزها برمی شود که به ما می گویند ماسک بزنید تا هم خودتان بیمار نشوید و هم دیگران را بیمار نکنید و کادر درمان بیشتر از این خسته نشوند.

این که ما در برابر گفته مقام های مسوول گاهی مقاومت می کنیم، پیشینه دارد. معمولا این گونه است که آنچه شنیده ایم آمیزه ای از حقیقت و مصلحت بوده به همین دلیل بعضا به مجاری رسمی اعتماد نداریم.مثلا گفتند نگران نباشید تورم هیچ تاثیری بر زندگی شما ندارد ! برخی از کسانی که آن موقع این را می گفتند، خودشان در حال ذخیره سهام و دلار و سکه بودند، اما ثروت مردم از بین رفت.نگران نباشید قیمت مسکن تغییر نمی کند، اما دیدیم که چه شد.این اعتمادشکنی ها در زمینه اقتصاد و دیگر موارد مردم را به این سمت برد که در بدیهیات هم اعتماد ننمایند و شک داشته باشند.می دانیم باید ماسک بزنیم و دستهای مان را مرتب بشوییم، چون به سلامت مان ربط دارد، اما به گفته مسوولان شک داریم. مشکل این است که مجاری رسمی در همه زمینه ها بهره برداری خاص سیاسی می نمایند و اصلا به اعتماد مردم توجهی ندارند و سرمایه اجتماعی را از دست می دهند.

یعنی مقاومت در برابر توصیه های مدیران به دلیل بی اعتمادی در ژنوم ما ذخیره شده است...

به خصلت های مردم ربطی ندارد. این مقاومت به دلیل رفتاری است که با ما شده. از قدیم الایام این ترس با مردم هست که کسانی که توصیه به کاری می نمایند خودشان رعایت ننمایند. زمانی که ما را به صرفه جویی و گذشت توصیه نموده اند و مثلا به مردم گفته اند از مقدار اندک یارانه خود چشم پوشی نموده و برای بهبود اوضاع کشور صبوری به خرج دهند، اما خودشان با حقوق های میلیونی یارانه هم گرفته اند و حتی دنبال اضافه حقوق و اضافه کاری و پاداش هم بوده اند، اینها اعتماد را از بین می برد. برای ترمیم این بی اعتمادی من به اقدام رهبر انقلاب اشاره می کنم. این که ایشان دیدارهای خودرا به صورت غیر حضوری برگزار می نمایند، خودشان ماسک می زنند و دیگران را به آن توصیه می نمایند یک حرکت نمادین برای توصیه به رعایت اصول بهداشتی و مبارزه با کرونا است.

ما در موارد بحرانی و قرار دادن چند پدیده کنار هم مصطلح است که می گوییم طنز ماجرا اینجاست... با همه صحبت هایی که کردیم به نظرتان طنز ماجرای کرونا کجاست؟

این که ثابت کرد، بشر امروز با همه ادعایی که در زمینه پزشکی و علم داشت، هنوز هیچ است. همان ماجرای نمرود و پشه. خدا می توانست برای نابودی نمرود یک فیل بفرستد اما پشه ای فرستاد تا به او ثابت کند چقدر ناتوان است. حالا هم ویروسی بسیار بسیار کوچک آمد تا بگوید انسان قرن بیست و یکم چقدر ضعیف و رو به نابودی است.

مردم از خودشان آغاز نموده اند

مردم تا الان ثابت نموده اند کارهایی را که به دست آنهاست، درست انجام می دهند. مگر زمان جنگ این کار را نکردند؟ هشت سال مقاومت کردند، بدون هیچ چشمداشتی. شرایط سخت را تحمل کردند. مردم بلدند از خودشان آغاز نمایند و کارشان را درست انجام بدهند. آدم ها می فهمند چه زمانی باید روی توانمندی های خود تکیه نمایند و به میدان بیایند و سنگ تمام بگذارند. مگر در اوج کرونا به مردم نگفتند به فروشگاه ها یورش نبرید و صف را رعایت کنید تا همه بتوانند احتیاج های خود را تامین نمایند. مردم همه اینها را رعایت کردند. دیدیم که حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی که ثروتمندند سر دستمال توالت به جان هم افتادند و برای حفظ دارایی های خود اسلحه خریدند؛ اما مردم ایران رفتار بزرگوارانه ای داشتند و تبدیل به الگو شدند در همه جهان. مردم در خانه هایشان ماسک دوختند و به احتیاجمندان رساندند. مایع ضد عفونی نماینده توزیع کردند. به مناطق محروم رفتند و به آنها هم وسایل بهداشتی دادند هم غذا و ... سوالم اینجاست در این شرایط مسؤولان چه کردند؟ آدم هایی که در رده های بالا هستند و حقوق های میلیونی می گیرند و سرمایه های میلیاردی دارند چه کردند؟ کدام یک از آنها را میان مردم دیدیم؟ همان هایی که از یارانه ها گذشتند با دار و ندار خود به یاری هموطنان خودشان آمدند اما آنهایی که دستشان به جیبشان است، سرشان به کار خودشان بود. چرا همه توپ ها را به زمین مردم می اندازیم ! مردم که دارند کارشان را درست انجام می دهند. وقتی تعداد زیادی از مردم در طول سال از آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند، وقتی تصادفات جاده ای روزانه کشته های زیادی می گیرد، وقتی ناامنی در معادن اصلا دغدغه مسؤولان نیست، چطور توقع دارید مردم در برابر کرونا واکنش خیلی عجیب و غریبی نشان بدهند؟ زندگی را نمی توان متوقف کرد. کرونا هست و باید بهداشت را رعایت کرد، اما نمی توان به مردم گفت با مرگبارترین پدیده زندگی شان روبرو اند! آلودگی هوا که از کرونا کشنده تر است. مردم آنقدر هوشمندند که همه چیز را کنار هم می بینند و تصمیم می گیرند چگونه رفتار نمایند. مشکل این است که شعور مردم نادیده گرفته می شود.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه خبرنگاران