هشدار درباره همه گیری آنفلوآنزا - گردشیا

روزنامه همشهری با این مقدمه نوشت: هم اکنون سه ویروس یعنی کرونا با سویه نو، آنفلوآنزا و ویروس سرماخوردگی به جان مردم افتاده است. از زمستان سال 98، با شیوع کووید-19 مردم به علت هراس از ابتلا به کرونا، پروتکل های بهداشتی را رعایت می کردند و این مسئله منجر به کاهش بیماری های تنفسی از جمله سرماخوردگی و آنفلوآنزا شد؛ به طوری که رئیس وقت اداره آنفلوآنزای وزارت بهداشت در پاییز 99 آمار ابتلا به آنفلوآنزای انسانی را صفر اعلام نمود. امسال اما به علت حذف قرنطینه های سراسری، برقراری پروازهای بین المللی، واکسیناسیون، کم شدن آمار مرگ های کرونا و کاهش پروتکل های بهداشتی به زیر 50درصد، موارد ابتلا به آنفلوآنزا افزایش پیدا نموده است. حالا نگرانی جدی از رقم خوردن پاندمی جهانی آنفلوآنزا با توجه به جهش احتمالی در سویه های این ویروس ایجاد شده؛ چرا که به گفته کارشناس مسئول برنامه مراقبت آنفلوآنزا وزارت بهداشت، ویروس آنفلوآنزا هر 10 تا 15سال یک جهش منجر به همه گیری دارد و از آخرین پاندمی آن هم اکنون 12سال گذشته است. با این که فرایند نزولی ابتلا به کرونا در کشور ادامه دارد و روز گذشته تعداد فوتی های روزانه به 19 نفر رسید اما موارد ابتلا به آنفلوآنزا به تأیید مسئولان وزارت بهداشت در مقایسه با سال قبل افزایش دارد؛ به طوری که اندازه مراجعات به مراکز درمانی و آزمایشگاه ها بیشتر شده و نشانه های مشترک در ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونای اومیکرون سردرگمی مردم را رقم زده است. از سوی دیگر نگرانی هایی هم از ابتلای همزمان به کرونا و آنفلوآنزا وجود دارد؛ هر چند که به تأکید متخصصان فلورونا (ترکیب کرونا و آنفلوآنزا) بیماری نوی نیست و عوارض همزمان این دو بیماری تا به امروز نگران نماینده نبوده است.

افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا

نشانه های مشابه ابتلا به اومیکرون، آنفلوآنزا و حتی سرماخوردگی مردم را سردرگم نموده است و بعضی با تصور ابتلا به سرماخوردگی نه تنها به پزشک مراجعه نمی نمایند و تست پی سی آر نمی دهند بلکه حتی اصول قرنطینه را هم رعایت نمی نمایند و به فعالیت های روزانه شان ادامه می دهند؛ اتفاقی که می تواند منجر به افزایش بیماری های ویروسی و تنفسی از جمله آنفلوآنزا و کرونا گردد. محمدنصر دادرس، کارشناس مسئول برنامه مراقبت آنفلوآنزای وزارت بهداشت، درباره این که مردم چطور می توانند این سه بیماری را از هم تفکیک دهند، می گوید: از نظر بالینی این بیماری ها نشانه های مشابه دارند اما از دید پزشکی می تواند علائم خفیف و شدیدبودن آنها، ملاک قرار بگیرد. مردم به صورت طبیعی نمی توانند این بیماری ها را از هم تشخیص دهند.

بر اساس اعلام او در آنفلوآنزا اغلب شروع بیماری با یک تب حاد و ناگهانی است و سپس نشانه های دیگر به آن اضافه می گردد. سرماخوردگی هم می تواند خفیف تر شروع گردد. در اومیکرون نشانه ها تا به امروز متغیر بوده و گاهی آبریزش بینی و گاهی هم تب غالب است. به همین علت توصیه می گردد در ابتدا به پزشک مراجعه نمایند تا با توجه به نشانه ها توصیه و تجویز به انجام تست صورت بگیرد.

دادرس درباره احتمال نگران نماینده بودن شیوع آنفلوآنزا و سرماخوردگی و ثبت موارد فوت، مانند دوران پیش از شیوع کرونا شرح می دهد: هم اکنون در فصل شیوع بیماری های آنفلوآنزا و سرماخوردگی قرار داریم و افزایش موارد، طبیعی است. موارد ابتلا در مقایسه با سال قبل افزایش دارد. البته موارد ابتلا نسبت به سال های قبل از شیوع کرونا، افزایشی نیست.

به گفته او سال گذشته مردم نسبت به کرونا هراس داشتند و موارد بهداشتی را رعایت می کردند تا کرونا نگیرند اما امسال رعایت پروتکل های بهداشتی کاهش پیدا نموده و با افزایش بیماری ها همراه شده است.

نگرانی از همه گیری نو آنفلوآنزا

این مسئول در وزارت بهداشت، بیشترین نگرانی را از تکرار فرایند پاندمی های آنفلوآنزا در هر 10 تا 15 سال می داند و درباره جهش های این ویروس می گوید: ویروس آنفلوآنزا به طور مداوم در حال تغییرات کوچک فصلی و سالانه است که هر سه تا پنج سال رخ می دهد و نگران نماینده نیست. البته این ویروس در طول قرن ها تغییرات شدید هم داشته که منجر به پاندمی یا همه گیری جهانی شده است. این اتفاق هر 10 تا 15 سال رخ می دهد. این ویروس تا به امروز چهار تا پنج پاندمی بزرگ جهانی را رقم زده و در آخرین پاندمی آنفلوآنزا در سال 88 (2009-2008) نزدیک به 25 میلیون ابتلا در جهان و 300هزار مرگ ثبت شد. البته در ایران با توجه به اقدامات مداخله ای آمار فوت و ابتلا عدد کمی در مقایسه با دیگر کشورها بود.

او درباره شیوع سویه نوی از آنفلوآنزا در کشور و احتمال افزایش موارد ابتلا هم می گوید: اقدامات مراقبتی، کنترلی و بهداشتی در مقابل جهش های شدید ویروس مؤثر است. البته هم اکنون هیچ جهش نوی نداریم و همان سویه های قدیم در حال گردش هستند اما چند سویه نو در آسیای جنوب شرقی و اروپا گزارش شده که تک گیرند و فعلا جای نگرانی نیست. موضوع دیگر، وجود آنفلوآنزای پرندگان است که چندین مورد ابتلا به تازگی در کشورهای سردسیر گزارش شده و حتی سازمان محیط زیست ایران هم مواردی در میان پرندگان ایرانی گزارش نموده است. این سویه های نو در میان پرندگان و حتی حیوانات می تواند قدرت انتقال به انسان را هم داشته باشد و منجر به پاندمی آنفلوآنزا گردد؛ چرا که بدن انسان نسبت به این سویه های حیوانی آشنایی ندارد و گروه های حساس از جمله سالمندان، خردسالان و افراد دارای بیماری های زمینه ای و باردار را بیشتر در معرض خطر قرار می دهد و باعث مرگ آنها می گردد.

زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا تمام نشده است

دادرس درباره این که آیا با گذشت زمان طلایی تزریق واکسن باز هم می توان تزریق را انجام داد، شرح می دهد: برترین زمان برای تزریق این واکسن، شهریور و مهر است اما زمانی که احتمال وقوع پیک را داریم، می توان نسبت به تزریق آن حتی تا اردیبهشت سال آینده هم اقدام کرد. آنفلوآنزا یک پیک بزرگ در اواخر آذر و دی دارد، یک پیک کوچک در اسفند و یک پیک معمولی هم در فروردین و اردیبهشت. بنابراین هر زمان که واکسن تزریق گردد، می تواند منجر به افزایش ایمنی به مدت یک سال گردد.

او ادامه می دهد: تمام این شرایط منوط به تامین واکسن است؛ چرا که در کل جهان 800 تا 900 میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا فراوری و بیشتر آنها از سوی خود کشورهای فراورینماینده مصرف می گردد. کشورهای دیگر هم سهمیه ای دارند و ما هم از این سهمیه برخورداریم که با اولویت گروه های مختلف تزریق آن انجام می گردد و همچنان هم ادامه دارد.

بر اساس اعلام این مسئول در وزارت بهداشت، مرگ ناشی از آنفلوآنزا در جهان نیم درصد به ازای هزار مورد ابتلاست و بیشتر در میان بچه ها دیده می گردد. او برترین روش مقابله و پیشگیری از انتشار و انتقال بیماری های تنفسی را همان روش های معمول می داند.

بچه ها، سالمندان و بیماران، در معرض خطر

البته پیغام طبرسی، عضو کمیته علمی مقابله با کرونای وزارت بهداشت، آمار ابتلا به آنفلوآنزا در ماه های اخیر را با توجه به فصل سرما بالا نمی داند و می گوید: بیشترین موارد ابتلا به آنفلوآنزا در امسال نوع H3N2 با خطر بیشتر برای بچه ها، سالمندان و بیماران خطرناک است. هنوز آمار ابتلا به آنفلوآنزا در کشور به اندازه ابتلا در سال های قبل از کرونا نرسیده و با توجه به این که در فصل ابتلا به این بیماری قرار داریم، امیدواریم این شرایط همچنان تداوم داشته باشد.

او درباره جهش های ویروس آنفلوآنزا مانند ویروس کرونا هم شرح می دهد: جهش های آنفلوآنزا کاملا تعیین و کوچک است که هر سال اتفاق می افتد. البته جهش ها در ویروس آنفلوآنزا اگر از ترکیب چند ویروس از جمله ویروس انسانی و سایر حیوانات رقم بخورد می تواند خطرآفرین باشد و ایجاد پاندمی کند که تا به امروز شاهد چنین جهشی نیستیم.

او بعلاوه درباره نگرانی هایی از شیوع فلورونا (ترکیب آنفلوآنزا و کرونا) با توجه به اعلام گزارش هایی مبنی بر ابتلای همزمان در کشور می گوید: این مسئله اتفاق نوی نیست و سال گذشته هم مواردی از ابتلای همزمان کرونا و آنفلوآنزا وجود داشته است.

به گفته او تا به امروز آمار افزایشی در موارد بستری ناشی از ابتلا به آنفلوآنزا گزارش نشده است.