مونسان: نگران میراث فرهنگی هستم - گردشیا

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گزارش عملکرد معاونت میراث فرهنگی با حضور علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی، هادی احمدی روئینی مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی، فرهاد عزیزی مدیرکل دفتر امور پایگاه ها و محمدرضا کارگر مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی ظهر امروز نهم مرداد ماه 1400 در سالن فجر وزارتخانه برگزار گردید.

مونسان این نشست گفت: این حوزه به هیچ اسم نباید رها گردد و یا تحت فشارهای خاص اقدامات غیرکارشناسی در آن صورت گیرد. در سخت ترین شرایط اقتصادی کشور توانستیم اتفاقات خوبی را رقم برنیم و حتی پیروز به جذب منابعی خارج از بودجه مصوب شدیم که اقدامی بی سابقه بوده است. از سوی دیگر هم با پای کار آوردن مردم یاری های زیادی به این حوزه انجام شد. نگران این حوزه در آینده هستم و امیدوارم مدیریت و وزیر بعدی هم به این حوزه توجه داشته باشد و از آن حمایت کند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابراز امیدواری کرد که این فرایند ایجادشده در دولت آینده هم ادامه داشته باشد.

بازسازی و احیای توس با بودجه 90 میلیارد تومانی

مونسان بعلاوه برای اقدامات صورت گرفته در بازسازی و احیای توس با بودجه 90 میلیارد تومانی ابراز خوشحالی کرد و گفت: خوشحالم که برای شخصیتی مثل فردوسی که پاسدار زبان فارسی بوده، اقدامات خوبی در توس صورت گرفته است و این یکی از یادگاری های خوب در دوره ما محسوب می گردد.

در ادامه محمدرضا کارگر اضافه نمود: از ابتدا چند رویکرد نو را ملاک کار قرار دادیم. در گذشته عموماً سایر دستگاه ها از اهمیت تاریخی آثار تاریخی که در اختیارشان بود، اطلاعی نداشتند و در این زمینه سامان دهی وجود نداشت و عدم این آگاهی باعث از دست رفتن بعضی فرصت ها می شد. نظامی در هیچ وزارتخانه ای برای ثبت تاریخی شفاهی و آثار ملموس نداشتیم. به همین دلیل اولین رویکرد ما در امر حفاظت برگزاری جلسه و مکاتبه با تمامی وزارتخانه ها و دستگاه ها بود. بر همین اساس بخشنامه ای از سوی دولت ابلاغ شد که اموال تاریخی و فرهنگی باید در چارچوب وزارت میراث فرهنگی به ثبت برسد.

صدور بی سابقه تعداد مجوز برای مجموعه دارها

او با اشاره به حمایت و سامان دهی حوزه بخش خصوصی گفت: بخش خصوصی بسیار گسترده و وسیع است و چندین برابر آثار فرهنگی تاریخی موجود در مجموعه دولتی در اختیار بخش خصوصی است. تعداد موزه های بخش خصوصی که تا قبل از دولت یازدهم حدود 30 عدد بود در این مدت به 178 عدد رسید.

مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی تغییر رویکرد حفاظتی از دولت به مردم را عظیم ترین اتفاق این دوره دانست و گفت: بخش خصوصی متوجه شد که ایجاد موزه، اعتباری برای آن ها محسوب می گردد. قبل از انقلاب 40 موزه در کشور وجود داشت و طی 35 سال بعد از انقلاب این عدد به 409 رسید. از سال 92 تا خاتمه سال گذشته 300 موزه احداث شد که رشد 54 درصدی در این حوزه رخ داده است. این اتفاق چیزی جز تغییر رویکرد و نگاه مردم نیست.

او بعلاوه به حفاظت و بازسازی 36 هزار 676 عدد شیء فرهنگی تاریخی منقول (3027 دولتی و 4649 خصوصی)، ورود 178 هزار و 627 قلم شیء فرهنگی تاریخی به موزه های تحت پوشش وزارتخانه از مبادی ورودی پژوهش های باستانی، خرید، استرداد، کشف اتفاقی، توقیفی و اهدا، استرداد حدود 18 هزار قلم شیء، سامان دهی 476 هزار و 476 قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی موجود در موزه های تحت پوشش وزارتخانه، سامان دهی 149 هزار و 66 قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی مجموعه دارها در بخش خصوصی، صدور 132 مجوز مجموعه داری، ثبت 661 هزار و 387 قلم از اموال منقول فرهنگی تاریخی در سامانه جام و برگزاری شش نمایشگاه خارجی، نظارت بر مطالعه، طراحی، اجرا، تجهیز و سامان دهی 342 پروژه در سطح کشور، نظارت بر ایجاد 190 موزه در سطح کشور و تکمیل و راه اندازی موزه منطقه ای خلیج فارس از جمله اقدامات دیگری بود که کارگر به آن ها اشاره نمود.

او به رشد آمار بازدیدکنندگان از موزه ها و اماکن تحت پوشش در سال 98 اشاره نمود و اضافه نمود: بیش از 21 میلیون نفر یعنی یک سوم جمعیت کشور بازدیدکننده بر اساس فروش بلیت داشته ایم و از آنجا که ما جهانگرد خارجی به اندازه بالایی نداریم، این آمار بسیار خوبی نسبت به سایر کشورها است.

ثبت 13 هزار و 780 بنا و آثار منقول

در ادامه احمدی رویینی درباره اقدامات صورت گرفته در حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی گفت: این حوزه حجیم ترین بخش وزارتخانه است و شرح وظایف مفصلی دارد. عظیم ترین مشکل عدم تناسب وظایف و منابع اقتصادی، انسانی و نرم افزاری است.

او به ثبت 13 هزار و 780 بنا و اثر منقول، 190 هزار و 207 تپه و محوطه ، 168 بافت شهری و 1200 بافت روستایی اشاره نمود.

احمدی روئینی کاهش طرح 2001 و افزایش طرح 2014، نظام دهی و پالایش طرح 2008، برنامه ریزی و انضباط بودجه ای ادارات کل استان ها، نظارت بر اقدامات از محل بودجه های استانی و صدور پروانه بازسازی برای مداخلات در آثار تاریخی، برنامه های تشویقی بودجه ای برای استان های ضابطه مند و فعال، احصای پروژه های مکرر و بی نتیجه و حذف از برنامه ها، اعمال نظر و پیگیری مصوبات و دستورات کار شورایعالی معماری و شهرسازی، نظارت و پیگیری حفاظت حین و پس از کاوش ها، شناسنامه دار کردن محوطه های باستانی، به حداقل رساندن کاوش و حفاری های باستان شناسی، آنالیز طرح های فنی عمرانی عظیم کشور، به اسم استراتژی های این دفتر نام برد.

آشتی بدنه صاحب نظر و دولت

مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی بعلاوه در مورد برنامه های ثابت و مستمر و اندازه اعتبارات طرح های دفتر حفظ و احیا گزارشی را ارائه کرد.

او به برگزاری 21 کارگاه آموزشی ملی و بین المللی اشاره نمود و اضافه نمود: در بازسازی بناهای تاریخی اتفاق عظیمی افتاد و سرمایه گذاری های بالایی وارد این حوزه شد. بعلاوه در این هشت سال بین میراث فرهنگی و بدنه صاحب نظر حوزه آشتی رخ داد و این عظیمواران در شورای فنی کنار ما قرار گرفتند.

در ادامه عزیزی با اشاره به ثبت جهانی راه آهن سراسری و اورامانات گفت: در دولت نهم و دهم پایگاه ها به طور کلی تعطیل شده بودند و با روی کار آمدن دولت یازدهم کارها در این حوزه مجدداً شروع شد. در حال حاضر در بحث حفاظت زمینه مناسبی به وجود آمده و شبکه منسجمی در سراسر کشور ایجاد شد.

او با اشاره به اهمیت شناسایی، آماده سازی و راه اندازی پایگاه های میراث جهانی اشاره نمود و گفت: در گذشته بحث اعتبارات و ساختار دو مشکل عمده پایگاه ها بود که در سال های اخیر فرایند رو به بهبود و رشدی را در تخصیص ها شاهد بودیم. بعلاوه پیروز به اخد اعتباراتی خارج از اعتبارات مصوب شدیم. در حال حاضر 100 پایگاه ملی و 48 پایگاه جهانی داریم و 2184 پروژه در این چهار سال صورت گرفته است.

او با اشاره به اتفاق مهمی که در پایگاه ها افتاده است، اضافه نمود: در گذشته حتی یک کارگاه حفاظت در مکانی مثل تخت جمشید وجود نداشت و در حال حاضر تخت جمشید، آثار پیرامون آن، پاسارگاد و میدان نقش جهان از جمله مکان هایی هستند که شرایط حفظ، بازسازی و زیرساخت هایشان سامان دهی شده است.

برگزاری هشت کارگاه بین المللی، برگزاری بیش از 500 رویداد علمی فرهنگی در پایگاه های سراسر کشور، انعقاد تفاهم نامه های متعدد در حوزه های مستندسازی و فیلم سازی بعلاوه برگزاری هفته های فرهنگی، انعقاد 40 تفاهم نامه بین المللی در پایگاه های جهانی سراسر کشور، همکاری مشترک با تلویزیون آرته فرانسه در تهیه فیلمی با اسم ایران از فراز آسمان، مستندنگاری آثار ساسانی در غرب ایران، حفاظت و بازسازی ایوان غربی محوطه میراث جهانی تخت سلیمان منسوب به ایوان خیرو با همکاری دانشگاه درسدن آلمان از جمله اقدامات صورت گرفته طی هشت سال گذشته بود که عزیزی به آن ها اشاره نمود.

سطح بندی پایگاه های میراث جهانی با شاخصه های تعیین از دیگر موضوعات مورد اشاره او بود.

راه آهن سراسری ایران با 1400 کیلومتر اثر ویژه ای تلقی می گردد

در ادامه مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی با بیان اینکه در مجموعه آثار ملی ثبت شده کشور رشد قابل توجهی داشته ایم به سختی ها و رایزنی ها برای ثبت جهانی راه آهن سراسری کشور اشاره نمود و گفت: این اثر پنجمین راه آهن ثبت شده در جهان است که تمامی آن ها زیر 200 کیلومتر هستند و راه آهن سراسری ایران با 1400 کیلومتر اثر ویژه ای تلقی می گردد. بعلاوه در دولت یازدهم 18 هزار و 222 اثر و در دولت دوازدهم 4830 اثر ثبت ملی شد.

شفاف سازی فرآیندها و انتشار پنج جلد کتاب تخصصی شامل شرح دستورالعمل های اجرایی ثبت حریم و ارتقای سامانه جام از دیگر نکات مورد اشاره پورعلی بود.

مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی امضای تفاهم نامه با دیوان عدالت اداری در مورد ثبت آثار ملی را موضوعی اساسی اسم کرد و گفت: با این تفاهم نامه صندلی شورای ثبت ملی ما پذیرفته شد و تمامی ثبت ها با ارجاع کارشناسی انجام می گیرد.

او در مورد بهسازی فرآیندها شرح داد: بر این اساس تمامی میراث در لیست های جداگانه تفکیک شدند. در مورد اموال منقول هم با رایزنی های صورت گرفته اموال در اختیار مجموعه دارها و تندیس های شاخص به ثبت رسیدند.

پورعلی در خاتمه ارزیابی پفراینده های میراث جهانی (ارزیابی میدانی ایکوموس جهانی از پفراینده میراث جهانی کاروانسرای ایرانی و پفراینده دیزمار غربی)، ارسال سه پفراینده نو میراث جهانی ناملموس-یونسکو (جشن تیرگان، بادگیر و…)، ارسال یک پفراینده نو میراث جهانی تاریخی فرهنگی-یونسکو، ارسال 10 پفراینده تاریخی و فرهنگی برای آیسسکو (پنج پفراینده ارسال شده و پنج پفراینده نو ارسال می گردد) را برنامه های اولویت دار در سال 1400 اسم کرد.